بعد از درِ آخر

درِ آخری از طبقه‌ی اول آپارتمانی در رم، جایی بود که زن فالگیر نشسته بود. و آنتونیو ریچی که چند روز قبل همسرش را با  ” چطور زنی به سن تو با دو بچه این مزخرفات و خرافات را باور می‌کند؟!“ سرزنش کرده بود، حالا پس از دزدیده شدن دوچرخه‌اش به عنوان تنها امید خانواده برای درآمد پدر، دست پسرش را گرفته بود و به همانجا می‌رفت.* 

تناقض نازیبایی‌ست که می‌پسندمش.

مولوی در حکایتی که می‌توان نامش را  ”تئوری غفلت“ گذاشت سخت معتقد است؛ دنیا بر مدار ”ندانستن“ می‌گردد. یعنی مثل وقتی جین‌وبستر از زبان جودی‌ابوت می‌پرسد: اگر کتاب زندگیت تا لحظه‌ی مرگ ، محتوی تمام اتفاقات زندگی و زیر و بم سرنوشتت را جلوی رویت بگذارند، آن را می‌خوانی؟!

بهتر است جواب بدهی: خیر! چون در غیر این صورت زندگی از هم فرومی‌پاشد‌‌. پس اگر زندگیت را دوست داری، بیا و آدم باش و ندان که در یک لحظه‌ی بعد و تا آخر عمرت چه بر تو خواهد رفت.

اما یک وقت‌هایی، آدم از این ندانستن به تنگ می‌آید. انگار نزدیک است بین دیواره‌هایش له شود. دوست دارد یک ماورایی چیزی پیدا شود و آینده‌ را اسپویل کند. دوست دارد هرچیزی را که نمی‌فهمد، به یک نشانه‌ی خوب تعبیر کند! دوست دارد چند لحظه دکمه‌ی فوروارد را بزند و ببیند... آخر قرار است چه شود؟

راستش برای من دیگر خیلی مهم نیست چه می‌شود؛ می‌خواهم مثل یک بلدوزر زندگی کنم.

چیزی شبیه ”حوضچه‌ی اکنون“ سهراب!

*bicycle thieves -1948

نفْسی که سیر نمی‌شود*

۷۰ ساله به نظر می‌رسید‌ و داشت ”کودک‌شو“  تماشا می‌کرد. خیلی هم تماشا نمی‌کرد البته. برگشته بود این طرف: چرا اومدی این وسط کتاب می‌خونی؟ این چه قرصیه می‌خوری جوون؟! دستت چی شده؟.... حس کردم هر لحظه ممکن است یک ”چه غلطی کردیم...“ از دهنم دربیاید، یادم افتاد چقدر همیشه دلم دهن به دهن شدن با پیرمردها و پیرزن‌ها را می‌خواسته. که مثلا جواب بدهم: می‌خواهم ادای ابن سینا را درآورم که در چارسوق بازار، غرق در شرح فارابی بر مابعدالطبیعه‌ی ارسطو شده بود و نفهمید مأموران سلطان محمود، همانجا دارند وعده‌ی زر و سیم غزنوی به یابنده‌اش را جار می‌زنند. بعد بگویم: البته درست‌تر است بگویم ادای امین تارخ را..‌‌. و بله، یک زمانی به صداو سیما هم امیدی بوده و بعد از فردوسی‌پور می‌خواهم که اصلا برق جام‌جم برود. و همین فرمان را ادامه دهم تا حوصله‌اش سر برود و به این نتیجه برسد که همان کودک‌شو به تقوا نزدیک‌تر است.

چقدر دلم خیلی چیزها می‌خواسته که در این لحظه همه برایم بی‌معنی‌اند؛ تمام لذت‌ها، اشتیاق‌ها،...

وجدانا آدم افسرده‌ای نیستم، از این فکرهای قبیح نکنید. فقط این اواخر بیش از پیش به نزدیک شدن مرگ فکر می‌کنم، بیش از پیش از آینده می‌ترسم، بیش از پیش از خودم نا امید شده ام؛ اینکه تمام جهان با سازه‌هایی بی‌هویت محاصره‌ام کرده، با چارچوب‌های وحشی به سمتم هجوم می‌آورد برای بلعیدن. اینکه به زندگی آدم‌ها همان‌قدر می‌شود، هر معنایی را نسبت داد، که به تیرآهن و بتن و آجر، روح را!

[چرا حتی در این لحظه هم از صراحت می‌گریزم؟]

می‌ترسم بتن و آجر شوم و تنها راه بیرون کشیدن رخت خویش از این ورطه، مرگ باشد. اما چه مرگی، وقتی ”آنگونه که زیسته‌ای، خواهی مرد“؟

دوست دارم در جایی خارج ‌از محدوده‌ی هر شهری بمیرم؛ مرگ بدون قبر‌.

در بیابان مردن و زیر آفتاب پوسیدن و چاشت   حیوانات شدن را به قبر ترجیح می‌دهم، و به سنگ قبر و نوشته‌های [اغلب] مزخرف روش؛ به عنوان آخرین کرمی که دنیا به آدم می‌ریزد. 

* .....نفسٍ لا تشبع

+سه روز پیش این پست را با کمی خزعبل بیشتر نوشتم، نمی‌دانم چرا منتشر نکردم.

دو روز پیش خیز گرفتم وبلاگم را پاک کنم، به عنوان فکر قبل خواب رهاش کردم.

یک روز پیش نزدیک بود از برق گرفتگی بمیرم، نمی‌دانم چرا....

++امروز اگر این متن را می‌نوشتم... قطعا در یک ”آه“ خلاصه می‌شد.

همه‌ی نفس‌ها می‌چشند...

تانزانیای خالی یه بار نوشته بود: ”...اما مرگ بزرگوار است، یک لایه از گذشتن روی همه چیز می‌کشد.“

و گذشتن از زاویه‌ها، تقاطع‌ها، تنافرها.‌..

شاید تنها چیزی که همه... همه‌ی مارکسیست‌ها، کمونیست‌ها، کاتولیک‌ها، درویش‌ها، آتئیست‌ها، مغول‌ها، شرق دور، غرب وحشی، اهلی، بربر، فرنچ، جرمن، نیچه،  هیوم، هگل، هایزنبرگ، هایدگر، هایده، هدایت، هاشمی، همه... همه در مقابلش توی یک صف واحد مرتب از تسلیم و باور وایسادن. تعظیم به خط تیره‌ی ناگزیر بین تولد تا جبر. جبر مذکور! همان همیشگیِ فلاسفه، جبر منکَر، جبر منفور. 

اما هیچوقت هیچکس اونقدر قاطی نکرد که بگه: مرگ، مرده!

زورش از خدا بیشتر بود! پس ”بیایید به سوی کلمه‌ای که بین ما و شما یکسان است“ و ”ای بس که نباشیم و جهان“ ارزش این دعواها رو نداره، همه می‌میرند. متوسط‌ها بیشتر!

+اگر یه روز بتونم یک لیست از تمام مرده‌های متوسطی که میشناسم بنویسم، باز نمیدونم چی بگم. چطور تسلیت بگم که زار زدنم توی پیام منتقل بشه. ”تسلیت می‌گم؟ یا تسلیت عرض می‌کنم؟“*  غم آخرتون باشه؟ یا غم آخرتون نباشه؟!

*پله‌ی آخر-علی مصفا

”من معتقدم اگر خدایی وجود داشته باشد، قطعا شوخ‌طبع است“

خدایا مرسی. جوک جالبی بود. واقعا هم خندیدیم. حالا اگه میشه دیگه لطفا جدی باشیم|:

 خب قربونت، من الان دارم زیر این بار طنز شما له می‌شم. جدی منظورت از  این کارا چیه وسط امتحانا؟ |:

+عنوان: در کتاب به شدت باحال ”بیسوادی که حساب و کتاب سرش می‌شد“. البته چون خدا رو شکر کتابم سر جاشه، ولی من اینجام. نمیتونستم چک کنم ببینم دقیقا همینه یا نه، ممکنه یه چیزی اون وسط پس و پیش شده باشه.

12 شهریور

روزی که یه شهر دیگه، عروسی دوستت دعوتی،

اینجا از آموزشگاه بهت زنگ زدن که مصاحبه قبول شدی پاشو بیا سر کلاس،

و یه شهر دیگه‌ی سومی هم ارشد قبول می‌شی |:

به دوستم گفتم بعد از ظهر کلاس دارم نمی‌رسم بیام، به مدیر آموزشگاه هم گفتم ارشد قبول شدم نمی‌تونم بیام... و باخیال راحت نشستم انیمیشن Wall_E رو نگاه کردم |:

+قشنگ بود و جالب، و خیلی جالب.

جنگ-جام جهانی

اکثر این فیلمای اسپرت (اگر واقعا ژانر به حساب بیاد) کمترین جذابیتی برام ندارن. همینا که مثلا پدر شاخ تیم، عضو فعال شیره‌کش خونه‌ای چیزیه. بعد می‌گه واسه دیدن مسابقه بچش نمی‌یاد، بعد تــــازه بنیان خانواده به خطر می‌افته، بعد دقیقه نود یه‌دفه متحول‌طور پیداش می‌شه و تیم پسرشم می‌بره و آره.

اما الان صرفا می‌خوام بگم تو این روزای باحال جام‌ جهانی، که ایران با 70 تا پاس می‌بره، و با سه تا گلِ آقا کریس رونالدو، اسی با پرتقال مساوی می‌کنه و مسی پنالتی رو خراب می‌کنه (یوهاها)، فیلم خوشگل و جنگی-فوتبالی escape to victory (1981) با حضور ادسون‌آرانتس‌دوناسیمیونتو پله :دی رو ببینید.

+الان به ذهنم رسید: من اگه جا ثبت‌احوال برزیل بودم، در ادامه هم می‌نوشتم: والا بخدا |:

الان هم که ساعت 3 و اندیست

دیشب بعد از یک ماه، ساعت 1 نصف شب خوابم گرفت. اما کِرم همیشگیِ "بذار این چِک آخر را هم بکنم و بمیرم"، باعث شد کروم را باز کنم. و بین مقالات پیشنهادی مرورگر، به مورد به دردبخور ترفندهای سرچ بهتر در گوگل برخورم، که در آخرهای مطلب، روش سرچ معکوس عکس (reverse image searching) را توضیح داده بود. اتفاقا در یک مورد به این کار احتیاج پیدا کرده بودم و از چند نفر هم خیلی گذرا و سرپایی پرسیده بودم، که در هر مورد، شیخَنا پنجه‌اش را باز کرده بود و گفته بود: یک وجب! یعنی گفته بود باید آپلودش کنی. انگار من فکر می‌کردم باید عکس مورد نظر را برای گوگل بکشم، یا ادایش را با وب‌کم برایش دربیاورم |:

الان که به جوابش رسیده‌ام می‌بینم چقدر خنگ و کور و خشک‌شده بوده‌ام که چیزی را که همیشه جلوی چشمم بوده، یک بار باز نکردم ببینم در راحت‌ترین جای گوگل نشسته که چه بگوید؟

این شد که رفتم عکس مورد نظرم* را پیدا کنم، که در مسیر به چند عکس وسوسه‌انگیز دیگر جهت پاره‌ای توضیحات برخوردم، و در نهایت پایم به Reddit باز شد و لختی (یعنی یک ساعت) هم آنجا درنگ کردم.

خلاصه ساعت 2 و 15 دقیقه بالاخره از فضای‌مجازی به رختخواب نزول اجلال فرمودم. درحالی که خوش‌حال بودم که دارم به روال زندگی یک انسانِ اصلاح نژاد نشده با جغد،  برمی‌گردم. حدود یک ساعت بعد، برای سحر بیدار شدم، و قبل از اینکه دوباره بخوابم، چند صفحه از کتابی -که شاید بعدا اینجا معرفی کنم- را خواندم. و ژست خوابیدن گرفتم. به پهلوی راست و چپ و شکم شدم، و در آن لحظات ملکوتی کشف کردم... که حس خواب ندارمO_O ابتدا نگاهی به لب‌تاپ کردم، که با یک حالت خونسرد و نگاه چپ، پایش را روی پایش انداخته و انگشتانش را در هم قفل کرد، که من اینجا نشستم و خواهم نشست. درنتیجه به سمت کتابخانه رفتم که همه‌شان از هیجان اشک درچشمانشان جمع شده بود که؛ آقا من. آقا من. منو بردار! من هم"آقا خودتی و هیکلت" گویان، بابالنگ‌دراز را کشیدم بیرون، که به‌واقع جذاب‌ترین و شیرین‌ترین رمانی‌ست که در تمام عمرم خوانده‌ام.  طوریکه ناتوردشت –باهمه‌ی کاریزماش_ و غیره و ذالک در رتبه‌های بعد قرار می‌گیرند. نمی‌دانم دفعه‌ی چندمی شد که یک روزه سر و تهش کردم.  صفحه‌های آخر را با چشمان بسته شده از خواب، می‌خواندم. البته بجز دو‌-سه صفحه‌ی اول نیاز به خواندن ندارد، و راحت‌الحلقوم که چه عرض کنم، گیلاس و نارنگی است. درنتیجه... حدود ساعت 10، که همه به جهت سروصداهایی که برنامه‌ریزی کرده‌اند، از خواب برمی‌خیزند، بنده تازه به کما رفتم.

این بود موفقیت نافرجام من برای بازگشت به طبیعت انسانی.

* عکس مورد نظر، میانسالگی هریت بیچراستو خودمون بود که من تصور می‌کردم یک پیرزن اهل علوم‌غریبه است، که درسال‌های جنگ جهانی اول از سل فوت کرده|:

+عیدتون مبارک(: